Εφημερίδα Ατλαντίς 15/9/1915

Εφημερίδα Ατλαντίς 15/9/1915

 

Ο απήνης διωγμός των εν Τουρκία Αρμενίων.

«Εξοντώσατε την Αρμενίαν» το πρόγραμμα των Τούρκων.

Φρικώδη και αποτρόπαια εις βάρος του απροστάτευτου αρμενικού στοιχείου. –Η έκθεσις του εν Ρωσσία Αρμενίου αρχιεπισκόπου.

Διάτι καυχάται ο Ενβέρ Βέης.

Εις την απογευματινήν έκδοσιν της χθεσινής «Ατλαντίδος» εδημοσιεύσαμεν την προς ημάς επιστολήν του εν Βοστώνην Αρμενίου δικηγόρου και προέδρου της εν Αμερική επιτροπής δια την Εθνικήν Άμυναν των Αρμενίων κ. Μιράν Σεβασλή, δι’εις μας ανεκοινου ότι το υπ’αυτόν σωματείον απέστειλε προ τίνον ημερών προς τον Βασιλέα της Ελλάδος Κωνσταντίνον, τηλεγράφημα δια του οποίου παρακαλείτο η Α.Μ. όπως ενεργήση υπέρ της σωτηρίας των εν Τουρκία επιζώντων Αρμενίων, μετά τον απήνη διωγμόν, ον υφίσταται εκ μέρους των Τούρκων, ομού με το ελληνικόν, και το αρμενικόν στοιχείον.

Ήδη δημοσιεύομεν κατωτέρω, καθ’ α υπεσχέθημεν χθες, την έκθεσιν, την οποίαν απέστειλε προς το ρηθέν Σωματείον ο εν Ρωσσία Αρμένιος Αρχιεπίσκοπος και εκ της οποίας γίνονται γνωσταί πολλαί λεπτομέρειαι των μαρτυριών, άτινα υφίστανται οι ατυχείς Αρμένιοι, αμιλλώμενα εις την αγριότητα και την απανθρωπίαν προς εκείνα, τα οποία υφίστανται την σήμερον οι εν Τουρκία εξ’ίσου ατυχείς και αξιολύπητοι ομογενείς ημών.

Η έκθεσις έχει ως εξής:

«Τελεία εξόντωσις της αρμενικής φυλής είναι το ανηλεές πολιτικόν πρόγραμμα, του «ακατονομάστου» Τούρκου, συμφώνως προς την πρώτην απ’ευθείας εξ’αρμενικών πηγών εις την χώραν ταύτην διαβιβασθείσαν έκθεσιν.

Η έκθεσις αυτή πρόερχεται εκ μέρους του εν Ρωσσία Αρμενίου Αρχιεπισκόπου κι έχει ως εξής:

Από την 15ης Μαΐου, τα γεγονότα επήλθον εν ταχεία διαδοχή, το εν μετά το άλλο, εις το εσωτερικόν της Τουρκίας, η δε κατάστασις του αρμενικού έθνους έφθασεν εις το ύψιστον σημείον της αθλιότητος και του εξευτελισμού.

Μέχρι της 25ης Μαίου, είχομεν πληροφορηθή μόνον περί της απελάσεως των Αρμενίων εξ’ολίγων κέντρων της Κιλικίας, ενώ όσο αφορά το Ερζερούμ και άλλας πόλεις έχομεν ακούση μόνο ολίγας φοβεράς διαδόσεις περί της τύχης των κατοίκοντων. Σήμερον, οπωσδήποτε, γνωρίζομεν μετά βεβαιότητος, ότι η εν Κιλικία κατοικούντες Αρμένιοι έχουσι εκδιωχθή εξ όλων των πόλεων και εξ όλων των χωρίων, αποσταλλέντες εις τας προς νότον του Χαλεπίου ερήμους.

«Από της 15ης Μαΐου ολόκληρος ο πληθυσμός του Ερζερούμ, της τε πόλεως και των περιχώρων, εξεδιώχθην, η δε μέθοδος αυτή του διωγμού βαθμιδόν και συστηματικώς επεξετάθη εξ’Αμισού εις Καισάρειαν και εκ Διαδεκίρης εις Έδεσσαν, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων Τραπεζούντος, Σίβας, Αρπούτ, Βιτλις, Βαν και άλλων κέντρων. Οι Τούρκοι εδίωξαν κατά μεγάλας ομάδας γυναίκας, παιδιά και γέροντας, τους οποίους και εξηνδραπόδισαν εντός των ερήμων της Μεσοποταμίας, του Μόσσου και της Βαγδάτης. Αρμενία άνευ Αρμενίων είναι το πρόγραμμα της Οθωμανικής Κυβερνήσεως. Το σχέδιον τούτον εφαρμόζεται, δια της βίας και μετά σκληράς αυστηρότητος, πάσαι δε αι εγκαταλειπόμμεναι κεναί οικείαι καταλαμβάνονται υπό Οθωμανών.

«Είναι περιττόν να είπωμεν ότι οι απελαυνόμενοι αδυνατούσι να παραλάβωσι μεθ’ εαυτών κανεν εκ των υπαρχόντων των, επειδή η Κυβέρνησις έχει απαγορεύση τούτο. Ουδέ υπάρχουσιν αμάξια προς μεταφοράν επειδή τα τοιαύτα ευρίσκονται εις τας χείρας των στρατιωτικών αρχών. Οι απελαυνόμενοι επομένως αναγκάζονται να βαδίζωσι καθ’ όλων τον δρόμον, ενίοτε δε χρειάζεται εις η δυο μήνες μέχρις ότου φθάσωσιν ούτοι εις τον τόπον του προορισμού των, όστις έχει ορισθή δι’ αυτούς υπό της Τουρκικής Κυβερνήσεως ως τόπος του ενταφιασμού των.

«Έχομεν πληροφορηθή εκ λίαν αξιοπίστου πηγής ότι σχεδόν όλοι οι δρόμοι παρά τον Ευράτην ποταμόν είναι εστρωμένοι υπό των πτωμάτων των ατυχών αυτών ανθρώπων, οίτινες είναι προωρισμένοι ν’ αποθάνωσιν είς τας ερήμους, άνευ οικιών, άνευ των μέσων της συντηρήσεων, άνευ εργασίας. Αυτή είναι προφανής πολιτική εξοντώσεως των Αρμενίων, χειροτέρας και αυτής της σφαγής.

Επί πλέον δύναται να λεχθή ότι εκ των ανδρών, όσοι μεν ήγον ηλικίαν από είκοσι μέχρι τεσσαράκοντα πέντε ετών κατετάχθησαν εις τον στρατόν, όσοι δε ήγον ηλικίαν από δεκαπέντε μέχρις είκοσιν ετών και από τεσσαράκοντα πέντε μέχρι εξήκοντα ετών χρησιμοποιούνται εις την μεταγωγικήν υπηρεσίαν της Κυβερνήσεως, ενώ εκείνοι , οι οποίοι εξηγόρασαν την απαλλαγήν των εκ της στρατιωτικής υπηρεσίας, εξορίσθησαν ή θρηνούσι την μοίραν των εντός ειρκτών. Εκ τούτων θέλει εννοηθή ότι ο αριθμός των απελαυνομένων αποτελείται εκ γερόντων και γυναικοπαίδων, κι ότι οι τοιούτοι διέρχονται δια χώρας, η οποία, και εν καιρώ ειρήνης ακόμη, είναι εκτεθειμμένη εις ληστείας, φόνους και απαγωγάς δια την έλλειψιν ασφαλείας εις τα δημοσίας οδούς. Τούρκοι λησταί ακόμα δε Τούρκοι δημόσιοι υπάλληλοι, λυμαίνονται την έξοδο ταύτην των Αρμενίων και απάγουσι γυναίκας και παιδιά και διαρπάζουσι τα καραβάνια προς κορεσμόν των παθόντων. Γυναίκες απάγονται προς εκπλήρωσιν των βαρβάρων ορέξεων ή εγκλείονται εις τα τουρκικά χαρέμια, και ταύτα άνευ κολλήματος τίνος και άνευ των μέσων της αποφυγής ή δι’οιανδήποτε εκ των ατυχών τούτων υπάρξεων.

Μη αρκουμένη εις τας μεθόδους αυτάς της εξοντώσεως, η τουρκική κυβέρνησις καταφεύγει εις τα στρατοδικεία, τα οποία εκδίδουσι διαταγάς δι’ολοκληρωτικάς καταδιώξεις των Αρμενίων. Ούτω δε υπό διαφόρους σαθράς προφάσεις πολλοί άνθρωποι κρεμόνται εις τα δημόσια μέρη της Κωνσταντινουπόλεως. Αι αποφάσεις του στρατοδικείου εν σχέσει προς τους ανθρώπους αυτούς δεν στηρίζονται εις κανέν άρθρον του τουρκικού νόμου. Οι διωγμοί ούτοι επεξετάθησαν εις άλλα κέντρα, εις την Καισάρειαν και αλλαχού, υπό την ψευδήν κατηγορίαν ότι οι άνθρωποι εκείνοι συνδέονται μετα πατριωτικών αρμενικών σωματείων.

Ώσει δεν μη ήρκουν αι καταδιώξεις αυταί, εκατοντάδες πλουσίων εμπόρων, οι οποίοι ηκολούθουν τας ειρηνικάς εργασίας των, κατεδικάσθησαν εις καταναγκαστικά έργα από δέκα έως δέκα πέντε ετών, ενώ εν Κιλικία και αλλαχού αι αγχόνα εκτελούσιν ακαταπαύστως το απαίσιο έργο των.

Οι διωγμοί ούτοι και αι αυστηραί καταδίκαι επαναλαμβάνονται καθημερινώς. Το να ανακαλυφθή τις έχων εις την κατοχήν του βιβλίον ή εικόνα θεωρείται αρκετόν όπως δικαιολογήση καταδίκην εις ισόβια καταναγκαστικά έργα.

Θάνατοι εκ της σκληράς συμπεριφοράς των αρχών είναι καθημερινά γεγονότα, καθώς και οι δια της βίας γινόμενοι εξισλαμισμοί. Δέκα οκτώ εφονεύθησαν εν Διαρβεκίρη,εξ δε εν Καισαρεία δια μαστιγώσεως, ενώ άλλοι ουδέ παρουσιάζονται καν προ των στρατοδικείων αυτών, αλλ’ απλώς φονεύονται εντός των δρόμων.Ούτος εξ ενός καραβανιού Αρμενίων, μεταβαίνοντος εξ Ευσεβείας εις Σίβας, δεκατρείς εφονεύθησαν πυροβοληθέντες εικ τον δρόμον. Έτεροι πέντε μεταβαίνοντες με χειροπέδας εκ Σουσείρ εις Σίβας, εν οίς και είς ιερεύς, εφονεύθησαν.

Άπειρα άλλα όμοια γεγονότα ηδύναντο να αναφερθώσιν, ικανά να πληρώσωσι μακροτάτας σελίδας των συγκινητικών αυτών διηγήσεως.

Ούδε μια οικία έμεινε χωρίς να υποκύψη εις τας ερεύνας της αστυνομίας, αι δε επισκοπαί, αι εκκλησίαι και τα σχολεία ανεσκαλεύθησαν τελείως προς ανακάλυψιν ενοχοποιητικών δήθεν εγγράφων. Αι φυλακαί είναι πλήρεις γυναικών, παιδιών και κορασίδων, υποβαλλομένων εις ανεκδιήγητα βάσανα, οι δε ναοί και τα μοναστήρια απογυμνούνται εκ των περιουσιών αυτών και δημοσία καθυβρίζονται. Ούδε τυγχάνουσι του ελαχίστου σεβασμού οι εκκλησιαστικοί καν προϊστάμενοι. Ο επίσκοπος Προύσης Μπαμπκέν Δανιελιάν, ο Επίσκοπος Τραπεζούντος Κεβόρκ Τουριάν, ο Επίσκοπος Καισαρείας Χοσρώβ Μπεκριγκιάν, ο Επίσκοπος Ευσεβείας Βαγκινάγκ Τοριγκιάν, ο Επίσκοπος Τασιαρσανζάκ Κεβόρκ Ναλμπανδιάν και άλλοι ερρίφθησαν εις τας φυλακάς και ήχθησαν ενώπιον στρατοδικείου.

Ο Επίσκοπος Διυρβεκίρης Μαγκαρδίς, εξέπνευσεν εν τη φυλακή συνέπεια της απανθρώπου συμπεριφοράς, μεθ’ ης τω εφέρθησαν. Δεν ελάβομεν ποσώς ειδήσεις περί των λοιπών επισκόπων, αλλ’ αναμφιβόλως πλείστοι εξ αυτών θρηνούσι σήμερον δια την τύχην των εντός των Τουρκικών κρατητηρίων.

Εν συνόψει, ολόκληρος ο Αρμενικός πληθυσμός της Τουρκίας θεωρείται σήμερον ως έκνομος, μη δυνάμενος να κάμη οιανδήποτε χρήσιν της ταχυδρομικής ή τηλεγραφικής συγκοινωνίας. Είς τα απομεμακρυσμένα διαμερίσματα του Βάν και του Βιτλίς, ολόκληρος ο Αρμενικός πληθυσμός εσφάγη ανηλεώς και αι περιουσίαι αυτού εληστεύθησαν. Είς τας αρχάς του Ιουλίου ολόκληρος ο πληθυσμός της Ευσεβείας διήλθε δια στόματος μαχαίρας και μόλις ολίγα παιδιά διεσώθησαν.

Ένεκα της απομονώσεως αυτής του Αρμενικού λαού είναι δύσκολον να λάβωμεν περισσοτέρας πληροφορίας του φοβερου δράματος, όπερ εξελίσσεται σήμερον είς τα διαμερίσματα εκείνα. Θα εννοήσητε ότι οι Αρμένιοι της Τουρκίας πνέουσι σήμερον τα λοίσθια της ζωής των.

Αδυνατούμεν να πράξωμεν τι υπέρ αυτών και στερούμεθα των μέσων προς παράτασιν της ζωής των, και εάν οι εν τη ξένη διαμένοντες Αρμένιοι δεν δυνηθώσι να αγείρωσι τας συμπαθείας και προκαλέσωσι την βοήθειαν των ουδετέρων εθνών, εντός ενός ή δύο μηνών, πολύ ολίγοι θα απομείνωσιν εκ του ενός και ημίσεος εκατομμυρίου των εν τη Οθωμανική Αυτοκρατορία Αρμενίων. Ο Εμβέρ πασάς δημοσία εδήλωσεν εσχάτως ότι αυτός εξετέλεσεν εν διαστήματι ενός μηνός περισσότερα αφ’ όσα ο Αυδούλ Χαμήτ, ο μέγας δολοφόνος, είχεν εκτελέση εις διάστημα δέκα ετών».